wycena służebności drogi koniecznej operat
Podstawową przesłanką ustanowienia służebności drogi koniecznej jest bark dostępu nieruchomości do drogi publicznej. Za drogę publiczną uważać przy tym należy drogę zaliczaną na podstawie ustawy z 1985 r. o drogach publicznych do jednej z kategorii dróg, z której może korzystać każdy, zgodnie z jej przeznaczeniem, z ograniczeniami i wyjątkami określonymi w tej ustawie lub innych przepisach szczególnych (drogi krajowe, wojewódzkie, powiatowe i gminne).Przyczyna braku dostępu do drogi publicznej lub budynków gospodarskich może mieć różne podłoże. Może ona tkwić w niewłaściwej konfiguracji gruntów. Inną przyczyną może być dokonanie podziału nieruchomości na mniejsze działki z naruszeniem art. 93 ust. 3 Instytucja służebności drogi koniecznej najczęściej znajduje zastosowanie w przypadku działów spadku, zniesienia współwłasności, podziału majątku wspólnego małżonków oraz zbycia części działki bez dostępu do drogi publicznej może narazić właściciela nieruchomości na wieloletni proces sądowy. Brak dostępu do drogi publicznej uniemożliwia otrzymanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, a także decyzji w sprawie pozwolenia na stan prawny nieruchomości, konieczna jest więc weryfikacja, czy przedmiotowa nieruchomość posiada dostęp do drogi odpowiedź jest pozytywna, należy zweryfikować, czy posiadany dostęp do drogi publicznej jest odpowiedni. Jeżeli zaś odpowiedź jest negatywna, to należy sprawdzić, czy stan prawny jest uregulowany, a przede wszystkim czy ustanowiono służebność drogi koniecznej, na jakich warunkach oraz czy służebność nie wygasła. Służebność drogi koniecznej można ustanowić, jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do niej budynków gospodarskich. W tej sytuacji właściciel takiej nieruchomości może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia potrzebnej służebności drogi koniecznej można ustanowić, gdy nieruchomość nie ma w ogóle dostępu do drogi, ale możliwa jest również sytuacja, w której nieruchomość ma dostęp do drogi publicznej, lecz ten dostęp jest nieodpowiedni. Nieodpowiedni dostęp to na przykład taki, gdy nieruchomość graniczny bezpośrednio a autostradą, zaś przepisy nie pozwalają ze względów bezpieczeństwa na wjechanie na autostradę w dowolnym miejscu. O tym, czy istniejący dostęp jest odpowiedni, decydują więc okoliczności konkretnej drogi koniecznej musi uwzględniać potrzeby nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej, lecz jednocześnie przeprowadzenie powinno nastąpić z jak najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić. Ponadto przeprowadzenie drogi koniecznej powinno uwzględniać interes powstaje służebność drogi koniecznej?Źródłem powstania służebności może być:umowa,orzeczenie sądu,decyzja administracyjna, zdarzeniem prawnym, w wyniku którego powstaje służebność jest umowa zawierana pomiędzy właścicielem nieruchomości, która ma zostać obciążona prawem służebności drogi koniecznej oraz nabywcą tego prawa. Niezbędnym elementem takiej umowy jest oświadczenie właściciela nieruchomości obciążonej o ustanowieniu służebności. Oświadczenie to musi być sporządzone w formie aktu notarialnego pod rygorem sposobem ustanowienia służebności jest postępowanie sądowe. Ma ono zastosowanie najczęściej w przypadku braku zgody na ustanowienie służebności w trybie umownym. W toku postępowania sąd bada przesłanki roszczenia oraz ostatecznie rozstrzyga o zasadności ustanowienia służebności na podstawie opinii biegłego. W orzeczeniu sąd określa szczegółowy opis przebiegu drogi oraz wynagrodzenie należne właścicielom nieruchomości przypadku gdy nieodpowiedni dostęp do drogi publicznej powstał w wyniku wywłaszczenia, służebność może zostać określona w decyzji prawa służebności drogi koniecznej w wyniku zasiedzenia następuje po 20 latach, gdy nastąpiło w dobrej wierze oraz po 30 latach, gdy nastąpiło w złej ustala się wartość wynagrodzenia?Zgodnie z art. 145 KC ustanowienie służebności drogi koniecznej następuje za wynagrodzeniem. Wynagrodzenie jest ceną za prawo korzystania z drogi koniecznej, a nie odszkodowaniem. Obok wynagrodzenia jednorazowego dopuszczalne jest także ustalenie wynagrodzenia w formie świadczeń przypadku, gdy roszczenie o ustanowienie służebności oparte jest o postępowanie sądowe, wartość wynagrodzenia jest ustalana przez rzeczoznawcę majątkowego zgodnie z następującymi zasadami:Jeżeli na rynku lokalnym zaobserwowano transakcje ustanowienia lub znoszenia albo zmiany treści służebności wartość można określić na podstawie analizy umów notarialnych oraz orzeczeń sądowych, z uwzględnieniem elementów cenotwórczych wpływających na wartość porównywanych nieruchomości i służebności można określić jako różnicę pomiędzy wartością rynkową nieruchomości bez ustanowionej służebności i wartością rynkową nieruchomości z ustanowioną przypadku, gdy nieruchomość drogowa nie wpływa na zmianę walorów użytkowych nieruchomości, wartość tej służebności stanowić może iloczyn powierzchni wykorzystywanego gruntu i wartości rynkowej jednostki powierzchni gruntu nieruchomości obciążonej, z uwzględnieniem innych elementów mających wpływ na wartość wycenianego drogi koniecznej samoistnie wygasa, gdy:ustanowiona służebność drogi koniecznej stała się zbędna (np. gdy uprawniony do korzystania z drogi koniecznej uzyskał dostęp do drogi publicznej poprzez wybudowanie drogi gminnej),stan prawny ujęty w księdze wieczystej jest niezgodny ze stanem rzeczywistym.
Przyjmuje się, że ten element odszkodowania z tytułu ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości, choć ustalanym w drodze decyzji administracyjnej, odpowiada w pewnym zakresie konstrukcji służebności przesyłu (por. wyrok WSA w Szczecinie z dnia 22 lutego 2018 r., sygn. akt II SA/Sz 1417/17).Instytucja służebności drogi koniecznej powstała by pomóc właścicielom nieruchomości, które nie mają dostępu do drogi publicznej czy do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich lub dostęp ten jest nieodpowiedni. Jest prawem, zgodnie z którym właściciel takiej nieruchomości może żądać za wynagrodzeniem ustanowienia drogi, która będzie łącznikiem pomiędzy jego nieruchomością a drogą publiczną. Zagadnienia dotyczące drogi koniecznej reguluje art. 145 Kodeksu Cywilnego. Przeprowadzenie drogi koniecznej musi uwzględniać zarówno potrzeby nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej jak i najmniejsze obciążenie gruntów, przez które droga ma przebiegać. Pod uwagę w procesie ustanawiania drogi koniecznej jest również brany interes społeczno-gospodarczy. Nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej w sytuacji, gdy nie ma dostępu do drogi publicznej bezpośrednio lub przez drogę innego rodzaju, umożliwiającą nieograniczony i nieskrępowany dostęp do niej ogółowi osób. Odpowiedni dostęp do nieruchomości pozwala właścicielowi korzystać z nieruchomości zgodnie z jej przeznaczeniem i właściwościami. Drogę konieczną przeprowadza się przez grunty pozostające w fizycznej styczności z nieruchomością, na potrzeby której zostaje ona ustanowiona oraz przez grunty tak usytuowane, że zachodzi potrzeba przeprowadzenia przez nie dojazdu. Ustanowienie drogi koniecznej nie powinno być zbyt uciążliwe dla właściciela nieruchomości, na której zostaje ona umiejscowiona. Służebność może zostać ustanowiona w następujące sposoby: • W drodze umowy zawartej przez właścicieli nieruchomości władnącej i obciążonej. Umowa jest w postaci aktu notarialnego, wpisana do księgi wieczystej danej nieruchomości; • W drodze orzeczenia sądu, gdy strony nie się potrafią porozumieć. Sprawą zajmuje się sąd rejonowy, w którego okręgu znajduje się nieruchomość, a sprawa rozpoznawana jest w postępowaniu nieprocesowym; • Poprzez zasiedzenie – po 20 latach, gdy nastąpiło w dobrej wierze oraz po 30 latach, gdy nastąpiło w złej wierze; • Poprzez decyzję administracyjną, gdy nieruchomość ma zostać wykorzystana na cele użyteczności publicznej. Zgodnie z art. 145 KC, ustanowienie służebności drogi koniecznej następuje za wynagrodzeniem, to znaczy, że może nastąpić tylko jednocześnie z przyznaniem wynagrodzenia osobie, której nieruchomość została obciążona. Również w przypadku gdy właściciel nieruchomości obciążonej nie poniósł żadnej szkody w związku z ustanowieniem służebności. Wynagrodzenie jest ceną za prawo korzystania z drogi koniecznej, a nie odszkodowaniem. Obok wynagrodzenia jednorazowego dopuszczalne jest również ustalenie wynagrodzenia w formie świadczeń okresowych. Służebność drogi koniecznej samoistnie wygasa gdy: • ustanowiona służebność drogi koniecznej stała się zbędna, to znaczy uprawniony do korzystania z drogi koniecznej uzyskał dostęp do drogi publicznej poprzez wybudowanie drogi gminnej. • stan prawny ujęty w księdze wieczystej jest niezgodny ze stanem rzeczywistym. Bo tak zostało zapisane w art. 293 §1 KC. 3. Dostęp do drogi publicznej poprzez udział w drodze wewnętrznej. W przypadku, gdy następuje sprzedaż działki wraz z udziałem w prawie własności bądź prawie użytkowania wieczystego działki stanowiącej drogę wewnętrzna, nie ustanawia się służebności drogowych.
Służebność drogi koniecznej – jak ustalić wynagrodzenie? Tego i nie tylko tego dowiesz się w oddziale Kancelarii „Actio” w Wadowicach. W czwartek bezpłatne porady prawne nie tylko w tej sprawie! Większość z Was wie, że jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia potrzebnej służebności drogowej , tzw. drogi koniecznej. Większość z Was również wie, że przeprowadzenie drogi koniecznej nastąpi z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić. Niestety, ale już większość nie wie, że ustanowienie służebności wiąże się z ustaleniem odpowiedniego wynagrodzenia na rzecz właściciela gruntu po której droga poprowadzona będzie. W związku z powyższym w sposób naturalny rodzi się pytanie: Jak ustalić wynagrodzenie za ustanowienie służebności drogi koniecznej? Po pierwsze, pamiętać należy, że wynagrodzenie za ustanowienie drogi koniecznej jest ustaleniem, które Sąd podejmuje z urzędu, bez względu na to czy któraś ze stron o to wnioskowała. Oznacza to, że na sądzie spoczywa obowiązek rozważenia sprawy wynagrodzenia za drogę konieczną niezależnie od żądania uprawnionego właściciela, wysuniętego w toku postępowania, chyba że zrzekł się on wynagrodzenia. Wynagrodzenie za ustanowienie drogi koniecznej należy się właścicielowi nieruchomości obciążonej bez względu na poniesienie szkody na skutek ustanowienia służebności i obejmuje wszystkie koszty i nakłady na urządzenie i utrzymanie drogi w zakresie, w jakim uprawniony ze służebności nie ponosi ich bezpośrednio. Wynagrodzenie, o jakim mowa, może także obejmować wyrównanie uszczerbku majątkowego, jaki właściciel nieruchomości obciążonej poniósł na skutek ustanowienia służebności drogowej, jednakże w takim przypadku właściciel nieruchomości obciążonej powinien wykazać, że go poniósł. Więcej informacji na temat wynagrodzenia za ustanowienie drogi koniecznej, a w szczególności odpowiedź na pytanie, czy suma wynagrodzenia może przewyższyć wartość obciążonej nieruchomości, znajdziecie w najnowszym wpisie pt.: „Służebność drogi koniecznej – jak ustalić wynagrodzenie?” Jesteś zainteresowany innymi tematami dotyczącymi szeroko pojętego prawa nieruchomości, zapraszam do lektury naszego bloga - ZASIEDZENIE NIERUCHOMOŚCI I SŁUŻEBNOŚCI. Chcesz się w swojej sprawie skonsultować, wejdź na wypełnij formularz zgłoszeniowy, bądź zadzwoń bezpośrednio na nr: 12 411 05 94 i umów się na spotkanie. Pamiętaj, że w każdy czwartek uzyskasz Bezpłatną Poradę Prawną nie tylko w tej sprawie!!! Dzwoń jak najszybciej, bo liczba miejsc na Bezpłatną Poradę Prawną jest ograniczona. Jeżeli jesteś z Wadowic lub okolic umów się na spotkanie w Oddziale Kancelarii „Actio”, który znajduje się przy ul. Lwowskiej 16, Centrum Handlowe „HEUREKA”, piętro II. Szczegóły znajdziesz naJakie jest wynagrodzenie za ustanowienie służebności drogi koniecznej. Wynagrodzenie powinno uwzględniać stopień utraty wartości rynkowej nieruchomości obciążonej, zwiększenie wartości władnącej, koszty związane z budową i utrzymaniem drogi oraz ograniczenia w korzystaniu z nieruchomości obciążonej w związku z istniejącym Pojęcie służebności. Służebności są obciążeniem cudzej nieruchomości, mającym na celu zwiększenie użyteczności innej nieruchomości (służebności gruntowe) albo zaspokojenie określonych potrzeb oznaczonej osoby fizycznej (służebności osobiste). Dlatego podmiotowi uprawnionemu z tytułu służebności przysługuje wolność prawnie chroniona korzystania z rzeczy, której zakres mogą określać umowa, decyzja administracyjna lub orzeczenie sądu, uzupełnione klauzulą zasad współżycia społecznego i miejscowych zwyczajów (por. art. 287 KC). Ustawodawca dopuszcza bogatą mozaikę zróżnicowanych uprawnień w konkretnych stosunkach indywidualnych, uszczegóławianych przy ich ustanowieniu (zob. szerzej M. Warciński, Służebności, s. 78 i n.; B. Bladowski, A. Gola, Służebności, s. 30 i n.). Wszystkie inne podmioty, którym nie przysługuje prawo do tej samej nieruchomości w podobnym zakresie, zobowiązane są do nieingerowania w korzystanie z nieruchomości obciążonej przez uprawnionego z tytułu służebności. Pojęcie drogi koniecznej. Droga konieczna to służebność, która umożliwić dostęp do drogi publicznej, a więc drogi krajowej, wojewódzkiej, powiatowej, gminnej, a także wewnętrznej (zob. W. Szydło, Umowa o budowę, s. 100 i n.; tenże, Prawnorzeczowy status, s. 118 i n.). Daje on zatem możliwość przechodzenia lub przejazdu przez cudzą nieruchomość, celem dotarcia do drogi publicznej, często wbrew woli właściciela nieruchomości obciążonej. Przesłanki roszczenia o ustanowienie drogi koniecznej. Artykuł 145 KC przewiduje możliwość ustanowienia drogi koniecznej, jeśli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich (w tym do budynków mieszkalnych i użytkowych związanych z nieruchomością niemającą dostępu do nich, jak spichlerze, silosy, instalacje przemysłowe, urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, zbiorniki wolnostojące itp.). Ustanowienie służebności drogowej możliwe jest zatem w warunkach kompletnego braku dostępu do drogi albo w przypadku istniejącego dostępu, lecz uznanego za nieodpowiedni, na tle konkretnego stanu faktycznego. Treść roszczenia. W literaturze podkreśla się, że przesłanką roszczenia jest brak prawnie zagwarantowanego dostępu do drogi publicznej. Stąd możliwe będzie dochodzenie roszczenia, posiadając wyłącznie dostęp prekaryjny, dostęp oparty na czasowym stosunku obligacyjnym, czy także dostęp oparty na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia mogącego prowadzić do zasiedzenia służebności na podstawie art. 292 KC. Nieodpowiedni dostęp do drogi publicznej. Ustalenie czy nieruchomość gruntowa wraz z zabudowaniami ma odpowiedni dostęp do drogi publicznej, zależy od konkretnego stanu faktycznego i jego oceny przez sąd. Nieodpowiedni dostęp do drogi publicznej może polegać nie tylko na jego braku, lecz także na tym, że pomimo fizycznego dostępu do drogi publicznej jest ona przez znaczną część roku nieprzejezdna lub przejazd nią jest utrudniony ze względu na zły stan techniczny (por. uchw. SN z r., III CZP 44/85, OSN 1986, Nr 7–8, poz. 106; zob. także post. SN z r., II CSK 482/06,; post. SN z r., II CSK 421/06). Wartość służebności drogi koniecznej określono jako funkcję wartości części nieruchomości obciążanej, na której jest wykonywane to ograniczone prawo rzeczowe. W wycenie uwzględniono, że ustanowienie służebności drogi koniecznej wpłynie tylko na zmianę wartości części gruntu nieruchomości obciążonej, na której prawo to będzie wykonywane i nie wpłynie na zmianę użyteczności części nieruchomości obciążanej, na której służebność nie będzie wykonywana. Ustanawiana służebność drogi koniecznej ma powstać w trybie art. 145 Kodeksu Cywilnego, gdyż stanowi tzw. „drogę konieczną”. Kodeks Cywilny w art. 145 podaje zapisy dotyczące drogi koniecznej: Jeżeli nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należącej do tej nieruchomości budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej (droga konieczna). Przeprowadzenie drogi koniecznej nastąpi z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które ma droga prowadzić. Jeżeli potrzeba ustanowienia drogi jest następstwem sprzedaży gruntu lub innej czynności prawnej, a między zainteresowanymi nie dojdzie do porozumienia, sąd zarządzi, o ile jest to możliwe, przeprowadzenie drogi przez grunty, które były przedmiotem tej czynności prawnej. Przeprowadzenie drogi koniecznej powinno uwzględniać interes społeczno-gospodarczy. Interes społeczno-gospodarczy. Przy przeprowadzaniu służebności drogowej należy uwzględniać, zgodnie z treścią art. 145 § 3 KC, interes społeczno-gospodarczy. Przeprowadzenie drogi koniecznej powinno bowiem nastąpić przy uwzględnieniu potrzeb nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej, ale z jak najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić (zob. post. z r., III CRN 311/84). Uwzględnienie interesu społeczno-gospodarczego przy ustanawianiu służebności drogi koniecznej oznacza, że należy starać się tak wytyczyć drogę konieczną, aby nie była ona zarzewiem konfliktów i przyszłych sporów pomiędzy sąsiadami (zob. post. SN z r., III CRN 14/83, OSP 1983, Nr 12, poz. 259; post. SN z r., III CRN 311/84). Klauzula ta nakazuje wszechstronne i wnikliwe rozważenie całokształtu okoliczności sprawy celem dokonania prawidłowej, niebudzącej wątpliwości oceny, czy naprawdę istnieje i na ile jest rzeczywista potrzeba ustanowienia służebności drogowej, np. wyjęcia spod uprawy pasa użytków rolnych i przeznaczenia go na drogę (por. post. SN z r., III CR 120/65, OSNPG 1966, Nr 5–6, poz. 21; post. SN z r., III CRN 36/70, OSN 1970, Nr 11, poz. 207). Przy określeniu wartości służebności uwzględniono zapisy art. 244-305 Kodeksu Cywilnego, w myśl których służebność gruntowa jest obciążeniem jednej nieruchomości (obciążonej, służebnej) na rzecz właściciela innej nieruchomości (władnącej) prawem, którego treść polega, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności. Służebność gruntowa może mieć jedynie na celu zwiększenie użyteczności nieruchomości władnącej lub oznaczonej jej części, co ma zastosowanie w przedmiotowej sytuacji. Zakres służebności gruntowej i sposób jej wykonywania oznacza się, w braku innych danych, według zasad współżycia społecznego przy uwzględnieniu zwyczajów miejscowych. W braku odmiennej umowy obowiązek utrzymywania urządzeń potrzebnych do wykonywania służebności gruntowej obciąża użytkownika wieczystego nieruchomości władnącej. Służebność gruntowa wygasa po upływie 10 lat niewykonywania, nadejścia terminu, na który została ustanowiona, wskutek nabycia na własność gruntu obciążonego służebnością, przez właściciela nieruchomości władnącej. Może być również zniesiona na podstawie orzeczenia Sądu lub za wynagrodzeniem oraz w trybie wywłaszczenia. Służebność gruntowa może być także zniesiona, gdy utraciła dla nieruchomości władnącej wszelkie znaczenie. Na podstawie zapisów § 38 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego: Przy określaniu wartości nieruchomości uwzględnia się obciążenia nieruchomości ograniczonymi prawami rzeczowymi, jeżeli wpływają one na jej wartość. Przy określaniu wartości nieruchomości obciążonej ograniczonym prawem rzeczowym jej wartość pomniejsza się o kwotę odpowiadającą wartości tego prawa, równej zmianie wartości nieruchomości, spowodowanej następstwami ustanowienia ograniczonego prawa rzeczowego. W przypadku braku możliwości określenia wartości w sposób, o którym mowa w ust. 2, wartość ograniczonego prawa rzeczowego określa się przez obliczenie kosztów uzyskania tego prawa. Czynniki mające wpływ na wartość wycenianej służebności drogi koniecznej: Charakterystyka prawa. Terminowość prawa – służebność drogi koniecznej nie może być ograniczona w czasie. Zakres ochrony praw – zgodnie z zapisami w Kodeksie Cywilnym. Zbywalność i możliwość obciążenia prawa – służebność gruntowa zbywalna jest jedynie łącznie z nieruchomością władnącą lub wydzieloną jej częścią. Zakres ingerencji uprawnionego w prawo własności nieruchomości obciążonej. Ujawnienie prawa – jest ujawnione w księgach wieczystych nieruchomości obciążonej – w dziale III oraz w księdze wieczystej nieruchomości władnącej – w dziale I KW. Warto zaznaczyć, że wpis prawa służebności drogi koniecznej ma charakter deklaratoryjny. Wpisanie prawa w księdze wieczystej nie jest warunkiem jego powstania. Prawo pierwokupu lub pierwszeństwa w nabyciu – nie dotyczy. Zapisy art. 45 Kodeksu Cywilnego, dotyczące drogi koniecznej wskazują na konieczność urządzenia odpowiedniego dostępu nieruchomości służebnej do drogi publicznej, czyli takiego który uwzględnia potrzeby nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej. Mówiąc inaczej, jeżeli jest niemożliwym, aby nieruchomość służebna miała taki dostęp do drogi publicznej, który umożliwi ustanowienie służebności dla nieruchomości władnącej, to taka służebność nie może powstać. Trzeba też pamiętać, że drogę konieczną należy przeprowadzić z najmniejszym obciążeniem gruntów nieruchomości obciążanej zgodnie z rzymska zasadą: servitutibus civiliter utendum est – służebność należy wykonywać w sposób oględny, tj. przy maksymalnym poszanowaniu uprawnień właściciela nieruchomości obciążonej. Warto tu również wspomnieć o innych zasadach prawa rzymskiego odnoszących się do służebności gruntowych: Servitus in faciendo consistere nequit – służebność nie może polegać na pozytywnym działaniu (facere) ze strony właściciela nieruchomości służebnej. Od tej zasady istniał jeden wyjątek, którym była służebność oparcia budynku o ścianę domu sąsiada (servitus oneris ferendi), gdzie właściciel nieruchomości obciążonej miał obowiązek utrzymywania ściany w stanie umożliwiającym jej wytrzymanie nacisku opartego o nią budynku. Nemini res sua servit – nie można mieć służebności na rzeczy własnej, gdyż służebność jest zawsze prawem na rzeczy cudzej. Servitus servitutis esse non potest – nie można ustanowić służebności na służebności, gdyż służebność mogła istnieć tylko na rzeczy (materialnej) a nie na prawie (rzeczy niematerialnej). Potrzeba ustanowienia drogi koniecznej jest następstwem czynności prawnej to jest decyzji zwrotowej dotyczącej nieruchomości obciążonej. cdn.